Dziady (okładka  twarda)

„Dziady” Adama Mickiewicza to jedno z najważniejszych dzieł polskiej literatury romantycznej, które ukazuje głęboki związek między literaturą, wiarą i narodową tożsamością. Ta pełna symboliki i metafor tragedia w czterech częściach jest jednym z najważniejszych przedstawicieli dramatu romantycznego w polskim kanonie literackim. Mickiewicz, w swojej sztuce, porusza temat życia, śmierci, winy, pokuty, narodowej niepodległości i relacji człowieka z siłami nadprzyrodzonymi. To dzieło jest pełne mistycyzmu, ale także ma głęboki wymiar patriotyczny, wpisujący się w ducha romantyzmu, w którym jednostka i naród są ściśle ze sobą związane.

W „Dziadach” Mickiewicz prezentuje swoje podejście do kwestii życia po śmierci, a także do różnych form kontaktu z siłami nadprzyrodzonymi. Utwór oparty jest na obrzędzie dziadów – staropolskim zwyczaju, który zakładał kontaktowanie się z duszami zmarłych, zwłaszcza tych, którzy nie zaznali spokoju w życiu pozagrobowym. Główne wydarzenia „Dziadów” rozgrywają się podczas obrzędu w noc zaduszną, w czasie którego przywoływane są duchy przodków.

Dzieło jest podzielone na cztery części. Pierwsza część, tzw. Dziady część I, jest dramatem obyczajowym, który dzieje się w wiejskiej chacie. Mieszkańcy wsi zbierają się, aby odprawić obrzęd dziadów, w czasie którego wzywają duchy zmarłych. Część ta jest pełna symboliki, ukazuje wiarę ludzi prostych, którzy mają nadzieję na pomoc ze strony duchów przodków.

Druga część, tzw. Dziady część II, rozgrywa się w więzieniu, gdzie głównym bohaterem jest Gustaw. W tej części utworu Mickiewicz ukazuje głęboki dramat jednostki, która doświadcza cierpienia i tęsknoty za miłością, ale także pragnie zemsty na swoich oprawcach. Gustaw, będąc symbolem romantycznego bohatera, ma za zadanie poświęcenie siebie dla idei wolności i narodowej niepodległości.

Część trzecia to kulminacja dramatu – najważniejsza część „Dziadów”. W tej części, w tzw. Wielkiej Improwizacji, Gustaw, który stał się wieszczem narodowym, poprzez mistyczny dialog z Bogiem staje się wyrazicielem narodowych dążeń i nadziei. Jest to moment pełnej emocji, w którym bohater zdaje sobie sprawę z konieczności poświęcenia się dla dobra ojczyzny.

Część czwórta to swoista konkluzja, w której Mickiewicz zwraca uwagę na rolę pokuty, odkupienia i zwycięstwa dobra nad złem. Przedstawia ją w formie symbolicznej, a ostatecznie wyciąga wnioski, które mają na celu pokazanie nieuchronności cyklu życia i śmierci, ale także nadziei na lepsze jutro i oczyszczenie.