Księżyc zaszedł. W niepewnym boju (okładka  twarda, wyd. 04.2024)

To, jak wielką uważnością i wrażliwością na drugiego człowieka wykazuje się autor w swoich powieściach, urzeka i zadziwia mnie za każdym razem. A przecież i tak oczekuję od Steinbecka tego, co najlepsze! I po raz kolejny to dostaję. I choć ta pozycja nie trafia do moich top książek autora, to absolutnie nie mogę jej odmówić, że były to bardzo wartościowe historie. „Księżyc zaszedł” to nowela, która napisana jest w dość oszczędny sposób. Występuje mnogość dialogów nad opisami. Taka forma zazwyczaj powoduje, że sfera emocjonalna jest dla mnie trudniejsza do uchwycenia. Sama historia staję się bardziej surowa. Jednak po raz kolejny Steinbeck nie zawodzi czytelnika kreacją bohaterów. Są oni wyraziści, charyzmatyczni i autentyczni. „W niepewnym boju” bardziej przemówiła do mojej wrażliwości. Opisy były przejmujące, a tematyka trudna i skłaniająca do refleksji. Wnikliwa analiza ludzkich zachowań, jako jednostki, jak również całej społeczności. Poddająca pod wątpliwość mechanizmy działania „w dobrej wierze”. Obie historie łączą w sobie ludzką tragedię, niedolę i walkę. A jednak pojawia się w nich jakaś lekkość. Humorystyczne akcenty, która ułatwiają przyswojenie sobie treści. Dostrzegalne jest również, że autor starał się zachować obiektywizm, tak by nie opowiadać się po żadnej stronie barykady.

"Księżyc zaszedł" na pierwszy rzut oka wydaje się być typową powieścią o tematyce wojennej. Początkowo sposób narracji wydał mi się dość chaotyczny, jednak – podobnie jak w przypadku kilku innych powieści tego autora – wystarczyło po prostu cierpliwie podążać za historią. Steinbeck ukazuje niszczycielski wpływ wojny (okupacji) na ludzką psychikę – zarówno podbitych, jak o najeźdźców. Chociaż samo przesłanie nie jest może zbyt odkrywcze i oryginalne, to wyczuwalny jest kierunek w jakim podąży twórczość Steinbecka. W "Niepewnym boju" można by uznać za rozbudowaną wyprawkę do jednego z najsłynniejszych dzieł w dorobku Johna Steinbecka – "Gron gniewu". Autor pochylił się nad trudnym losem pracowników najemnych bezwzględnie i z premedytacją wykorzystywanych przez właścicieli ziemskich. Wydźwięk powieści nie jest jednak tak jednoznaczny, jak można by się tego spodziewać. W przypadku "Niepewnego boju" walka o sprawiedliwość nie jest ani piękna, ani wzniosła, a na dodatek cel często przysłania poniesione ofiary.