Zacznijmy od tego, czym jest pewność siebie. W potocznym rozumieniu zdaje się oznaczać przebojowość, odwagę. Czasem pewność siebie mylona jest z zarozumiałością, zdzieraniem wysoko głowy. Mi bliskie jest dosłowne rozumienie – ktoś jest pewny siebie, czyli pewny tego, kim jest, co czuje, co myśli, tego, co mówi. Pewny tego, jak chce być traktowany i na co nie ma jego czy jej zgody. Pewny, czyli ufa sobie.
Ale także w takim rozumieniu często nie jesteśmy siebie pewni, nie znamy siebie albo nie próbujemy poznać siebie, swoich emocji, odczuć, lęków, niepokojów, powodów swojego zachowania.
W tym może pomóc terapia, ale także lektura licznych poradników. Spośród wielu dostępnych w księgarniach i bibliotekach wybrałam tylko garść, licząc, że komuś dany tytuł się przyda.
-
Marta Niedźwiecka, „O zmierzchu. Nowe myślenia na nowe czasy”, wydawnictwo W.A.B.
Nie można nie wspomnieć o prawdziwym hicie dla fanów podcastu Marty Niedźwieckiej – O zmierzchu. Na jej spotkania autorskie, związane z promocją pierwszej książki (która jest zbiorem spisanych odcinków podcastu) „O zmierzchu. Jak przestać bać się życia i przeżyć je po swojemu”, przychodziły dzikie tłumy. Teraz wyszła część druga „O zmierzchu. Nowe myślenie na nowe czasy”.
Dla osób, które zamiast słuchać, wolą czytać, Marta Niedźwiecka wybrała wątki skupione wokół kilku obszarów: emocji, związków i seksualności. Nie zabrakło też tzw. lifehacków, czyli wskazówek na lepsze, lżejsze życie. Autorka prowadzi nas, niemal za rękę, po meandrach emocji, z którymi zwykle nie chcemy się mierzyć, od bezradności po trud zrozumienia wdzięczności i poczucie straty. A także zaprasza do doświadczenia przyjemności.
Prowadzi przez związkowe labirynty rozmów, pułapek, rozkmin związanych z tym, czy dobrze rozumiemy drugą stronę, jej intencje, uniki, także to, czego nam nie mówi i czego my nie jesteśmy gotowi powiedzieć. W części poświęconej seksualności zwraca uwagę, że jak bardzo nasza seksualna podróż i odkrycia nie były dzikie i szalone, to trzeba pamiętać o bliskości oraz kontakcie z własnym ciałem, ze sobą. Dobrze się czyta Niedźwiecką, zwłaszcza jesienią. Czy sprawia, że zaczynamy myśleć inaczej? To już pozostawię czytelnikom, na pewno zmusza do rozważań o sobie, innych, relacjach i tym, jak zmienia się świat. A może to my się zmieniamy?
-
Stefanie Stahl, „Jak myśleć o sobie dobrze. O sztuce akceptacji i życiu bez lęku”, wydawnictwo Otwarte, przekład Sylwia Miłkowska, Marta Książkiewicz
Wielu czytelnikom nie trzeba przedstawiać tej niemieckiej psycholożki i psychoterapeutki, której poradniki cieszą się ogromną popularnością. W „Jak myśleć o sobie dobrze” pokazuje, że nasz brak pewności siebie i niskie poczucie własnej wartości często biorą się z powtarzanych od lat schematów zachowań i przekonań na własny temat, których nawet nie próbujemy weryfikować. Stahl zwraca uwagę na to kiedy i w jaki sposób zaczynamy budować przekonania na własny temat, a także tłumaczy – i dowodzi na licznych przykładach – w jaki sposób można ten zaklęty krąg odwrócić. To kolejna z szeregu jej książek, obok „Jak się dogadywać mimo różnić”, „Jak nie bać się bliskości” i „Jak odkryć twoje wewnętrzne dziecko”, w której psychoterapeutka krok po kroku próbuje przekonać czytelnika, że do życia warto podejść, jak do szansy; w związku z tym warto dać szansę sobie i czulej na siebie spojrzeć.
-
Brene Brown, „Z wielką odwagą”, wydawnictwo Laurum, przekład Anna Owsiak
Podtytuł tej książki brzmi: „Jak odwaga bycia wrażliwym zmienia to, jak żyjemy i kochamy, jakimi rodzicami i liderami jesteśmy”. Amerykańska psycholożka mówi sama o sobie, że specjalizuje się w odwadze, w tym jak ją w sobie odnaleźć i jak ją pielęgnować. Bo potrzeba odwagi, by żyć tak, jak czujemy, że chcemy i odwagi do bycia sobą. Brown, na podstawie prowadzonych przez siebie badań nad relacjami, dowodzi, że wrażliwość jest najdokładniejszą miarą naszej odwagi. I dodaje, że gdy pozwalamy sobie na swoją wrażliwość, stajemy się silniejsi, a gdy akceptujemy swój lęk i niepokój – wykazujemy się większą odwagą.
To nie jest łatwa lektura. Bo jest o wstydzie, który nie pozwala nam się w pełni rozwijać, zabrać głosu, zawalczyć o coś dla nas ważnego. A gdy nie podejmujemy się wyzwania, żeby zrozumieć wstyd i mechanizmy jego działania, tym większą ma on kontrolę nad naszym życiem.
A więc to książka o odzyskiwaniu kontroli, ale też o narzędziach, które pozwolą nam lepiej zrozumieć swoje zachowanie. I wzmocnić naszą wrażliwość byśmy się mogli stać ludźmi silniejszymi wobec przeciwieństw i odważnymi – dla samych siebie i dla naszych bliskich.
-
Joanna Chmura, „To nawet lepiej”, wydawnictwo Agora
Rzadko trafia się na książki typu self-help, których autorzy w tak otwarty i szczery sposób dzieliliby się z czytelnikami swoimi porażkami, słabościami oraz wyzwaniami z jakimi przyszło im się jak dotąd zmierzyć.
Joanna Chmura ma na koncie rozwód, zmaganie się z bulimią i depresją. Ale wprowadza nas w swoje życie prywatne, by pokazać, że takie doświadczenia nie omijają terapeutów i coachów i że wychodzenie z nich jest takim samym wyzwaniem, jak dla ich pacjentów i klientów. Bo każda zmiana jest trudna i nie z każdą potrafimy sobie poradzić. O tym jest ta książka – o wyzwaniach, od finansowych po relacyjne, jakim trzeba stawić czoło, aż po autosabotaż, czyli podświadome niedawanie sobie prawa do szczęścia i zadowolenia.
Ale zrozumienie mechanizmów, jakie stoją za naszymi zachowaniami, przyjęcie narzędzi, które mogą nas wzmocnić i pozwolić lepiej oraz spokojniej radzić sobie z wyzwaniami, to początek drogi do wzmocnienia siebie i zbudowania w sobie zaufania do naszych intuicji i decyzji.
-
Jenara Nerenberg, „Neuroróżnorodne. Jak żyć w świecie skrojonym nie na naszą miarę”, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, przekład Katarzyna Byłów
Wydawałoby się, że to nietypowa pozycja w temacie pewności siebie. Ale co, jeśli ktoś czuł, że nie przystawał, nie mógł się przebić towarzysko, nie radził sobie w pracy, albo ze strachu, że sobie nie poradzi podejmował prace na niższych stanowiskach i poniżej jego kompetencji? Uważał się zawsze za osobę roztrzepaną albo nieporadną, zaniżając swoje poczucie wartości – a tymczasem postawiona w dorosłym życiu diagnoza wskazała na spektrum autyzmu albo ADHD?
Z jednej strony można zżymać się, że dziś „wszyscy się diagnozują” licząc, że diagnoza da odpowiedź na niepokoje związane z naszym zachowaniem albo stanie się łatwą do wytłumaczenia przyczyną naszych niepowodzeń. Diagnoza to nie proste wytłumaczenie przed bliskimi czy szefem, ale przede wszystkim otwarcie drzwi do narzędzi, które pozwalają sobie lepiej radzić. I uczyć się siebie od nowa – także tego, jak lepiej komunikować się z otoczeniem i jak siebie rozumieć.
Świat nie jest skrojony na osoby spoza tzw. normy, ale pojęcie normy zaczyna się kurczyć, bo nie jesteśmy spod jednej sztancy. I „Neuroróżnorodne” to pokazują: że nie warto wyrzekać się siebie, za to można nauczyć się lepiej funkcjonować – nie dla świata, ale dla siebie i naszych bliskich.
Gwarancja najniższej ceny
Gwarancja najniższej ceny
-
Agnieszka Jucewicz, Bartłomiej Dobroczyński, „Tańcząc. Rozmowy o kryzysie i przemianie”, wydawnictwo Agora
Każdemu z nas zdarza się kryzys. I nie mam tu na myśli dołka finansowego, raczej taki kryzys wiary w siebie, w sens, w celowość życia, ale też w jego sprawczość. Kryzys i trud życia ze sobą pojawiają się, gdy jesteśmy świadkami trudnych wydarzeń, jak wojna, gdy odczuwamy ich skutki jak katastrofa klimatyczna czy pandemia. Gdy przewraca nam się świat lub przewartościowuje życie. I o tym, jak żyć z kryzysem, w kryzysie, jak szukać w tym zamieszaniu i trudzie nadziei, są rozmowy Agnieszki Jucewicz i Bartłomieja Dobroczyńskiego.
Ale też i o tym, jak trzeźwo ocenić własną sytuację czy kryzysowość kryzysu. To tak jak ze słowem trauma – nadużywamy go, często stosując w sytuacjach nie mających z traumą nic wspólnego. I czasem nasze „doły” czy kryzysy życiowe stają się miałkie i nic nieznaczące w obliczu sytuacji skrajnych, jak rozwód, śmierć kogoś bliskiego czy poważna choroba, jak utrata prawdziwa i wielka.
Jednak każdy kryzys, każdy duży trud to szukanie się w sobie na nowo, próba ustosunkowania się i zbudowania siebie. „Tańcząc” opowiada nie tylko trudach, ale i o nadziei, że w tym kryzysie znajdzie się siła, by go przetrwać i zbudować dobre, mądre życie. Wspierająca lektura.
-
Ewa Woydyłło, „Żyć lepiej”, Wydawnictwo Literackie
Bardzo lubię sposób, w jaki psycholożka i terapeutka Ewa Woydyłło stawia pewne sprawy. Jak prosto i w punkt komunikuje, dlaczego coś nie działa, co robimy nie tak, w jakie schematy myślenia i zachowania wpadamy. Dlatego polecam tę małą książeczkę tym z was, którzy chcą w jeden wieczór poznać odpowiedź na pytanie: jak żyć lepiej. I tu podkreślę, że nie chodzi o to, jak osiągnąć szczęście czy być szczęśliwym, tylko o to, jak żyć lepiej ze sobą i z innymi.
Woydyłło bierze na warsztat dobrostan. „Dobrostan to spotkanie z samym sobą” – mówi ekspertka, ale nie jest to spotkanie zawieszone w próżni. Każdy z nas ma przeszłość, obciążenia, wyzwania, relacje, trudności, schematy, w jakich funkcjonuje. Czy w naszym dorosłym życiu umiemy nazwać swoje odczucia i emocje, umiemy je komunikować? Czy potrafimy nie tkwić w wiecznym, choć często niezrozumiałym dla nas gniewie i żalu, zamiast tego rozwijać empatię wobec siebie i innych?
Ewa Woydyłło zwraca uwagę na życie autentyczne, prawdziwe, w zgodzie ze sobą; życie, w którym jesteśmy pewni siebie, swoich wartości i potrzeb.
-
Natalia de Barbaro, „Czuła przewodniczka. Kobieca droga do siebie”, wydawnictwo Agora
Natalii de Barbaro, psycholożki, pisarki i poetki, nie trzeba nikomu przedstawiać. W efekcie prowadzenia licznych warsztatów psychologicznych ekspertka napisała „Czułą przewodniczkę”, skierowaną do kobiet opowieść o schematach i rolach, w jakich tkwimy i propozycji wyjścia z nich.
De Barbaro opowiada o trzech popularnych rolach, w jakie wchodzą kobiety, jakie maski przyjmują. Obok znanej nam Męczennicy jest Królowa Śniegu i Potulna. Nawet jeśli nie odnajdujemy się w opisach tych ról, to niektóre z cech charakterystycznych dla nich pewnie są nam bliskie.
To, co proponuje ekspertka, to odejście od masek, ról i schematów postępowania. Zamiast tego może warto posłuchać siebie, swoich potrzeb, swojego głosu, swoich skrywanych uczuć. I dać im przestrzeń. Każda zmiana wymaga odwagi, ale jeśli w naszym życiu odczuwamy mało radości, spokoju i poczucia, że żyjemy w zgodzie ze sobą, ze swoją naturą i potrzebami, to może już czas, zdaje się mówić Barbaro, usłyszeć swój głos, posłuchać swojej intuicji i odważyć się być sobą, a nie cudzym wyobrażeniem.
-
Emily Nagoski, „Ona ma siłę. Zaskakujący poradnik seksualności kobiet”, wydawnictwo Buchmann, przekład Katarzyna Świątoniowska
Ta książka ma już kilka lat, ale wciąż powraca w nowych wydaniach. Ja z kolei przepraszam, że proponuję kolejną lekturę dla kobiet, ale to pozycja niezmiernie ważna – dla tych z nas, które potrzebują, by ktoś im powiedział, że mają siłę i że mogą żyć (oraz kochać się), tak jak tego potrzebują. Chociaż po namyśle, wydaje mi się, że powinni ją także przeczytać mężczyźni, którzy chcą zrozumieć swoje partnerki – także w łóżku.
Nagoski zaczyna od tego, że każda kobieta jest inna – żadna z nas nie działa jak seks lalka, żadna nie jest robotem, który szczytuje na zawołanie. Każda z nas ma inne potrzeby, co innego ją podnieca, potrzebuje więcej lub mniej czasu by poczuć się komfortowo z drugą osobą i z samą sobą. To niby proste wnioski, ale poparte badaniami i setkami rozmów z kobietami o tym, dlaczego im nie wychodzi to, co wychodzi wszystkim kobietom w komediach romantycznych i erotycznych.
Jest to bardzo wzmacniająca lektura, podczas której nie tylko mamy szansę lepiej poznać i zrozumieć swoje ciało, ale także bardziej świadomie zastanowić się nad tym, czego my chcemy – i jak chcemy – i czy w ogóle chcemy w łóżku. Na pewno doda pewności siebie tym z nas, którym do tej pory wydawało się, że nie potrafią w grę zwaną seksem.
-
Gabor Mate, „Kiedy ciało mówi nie. Koszty ukrytego stresu”, Czarna Owca, przekład Piotr Cieślak
Proponuję wam lekturę międzynarodowego bestsellera, przetłumaczonego na kilkanaście języków, regularnie wznawianego od dwudziestu lat.
Gabor Mate to kanadyjski lekarz węgierskiego pochodzenia, który specjalizuje się w leczeniu uzależnień. Ale w książce „Kiedy ciało mówi nie”, dowodzi tego, że gdy słuchamy tylko umysłu, a nie ciała, to ciało skutecznie zwróci na siebie uwagę – chorobą, osłabieniem, rozstrojem.
Mate posiłkując się szeregiem badań i dowodów naukowych pokazuje, że nasze emocje, stres, przeciążenie wpływają na kondycję ciała. Oraz że często dopiero choroba zmusza nas do odrzucenia tego, czego nasz umysł nie jest gotów uznać czy odrzucić. To książka o tym, jak doprowadzamy ciało do chorowania, ale też o tym, jak to zmienić, jak wzmocnić siebie poprzez ciało.
Mate zwraca uwagę na to, jak ważne jest, żeby być uważnym na uczucia, na nasze naturalne reakcje czy brak zgody na coś, które tłumimy, bo wydaje nam się, że tak trzeba, że damy radę więcej. I przekonuje, że mamy prawo troszczyć się o siebie i słuchać naszej intuicji – a od tego zależy nasze zdrowie. I życie.
-
Ryszard Kulik, „Wystarczająco dobre życie”, wydawnictwo Natuli
To bardzo nietypowa książka, dlatego zapraszam do niej na koniec. Nie ma w sobie nic z typowego poradnika, nie pokazuje, jak w dziesięciu krokach wzmocnić swoje poczucie wartości. To książka, która daje zupełnie inną perspektywę.
Autor jest psychologiem i trenerem interpersonalnym, a także osobą zaangażowaną w kwestie ekologii, ochrony przyrody. Jego książka to antidotum na propozycje pod tytułem: bądź lepszy, miej więcej, chciej jeszcze więcej. To propozycja świadomego osadzenia się w świecie, w jakim funkcjonujemy, otwarcia na to, co ten świat oferuje. Uświadomienia sobie, że życie nie jest tylko o nas i naszych oczekiwaniach, ale o byciu z innymi – ludźmi, z innymi istotami, z otaczającą nas naturą. Nie żyjemy w oderwaniu od świata, ale jesteśmy ze wszystkim powiązani. A nasze kompulsywne działanie, zapychanie grafika zobowiązaniami, pracami, spotkaniami odsuwa nas od życia – takiego, jakim ono jest.
Może zamiast ulepszać się, warto po prostu żyć? I może życie w mniejszym pędzie i biegu, w większej bliskości przyrody, da nam dystans potrzebny do spojrzenia na siebie, swoje potrzeby ale także na innych – jeszcze raz. I może pozwoli nam choć na chwilę oddychać spokojniej i pewniej, bo mocniej osadzimy się w naszej rzeczywistości – takiej, jaka ona jest?
Więcej artykułów o książkach znajdziesz w pasji Czytam.
Zdjęcie okładkowe: Shutterstock.
Komentarze (0)