Spis treści:
- Podstawowe zasady gry w siatkówkę
- Zasady gry w siatkówkę – ile trwa set i jak się liczy punkty?
- Siatkówka – zasady rozpoczęcia gry
- Ilu jest zawodników i jakie mają funkcje w siatkówce?
- Wyposażenie zawodników
- Boisko i siatka do siatkówki – zasady w oficjalnych zawodach
- Piłka do siatkówki – co warto o niej wiedzieć?
Zarówno polska siatkówka kobieca, jak i męska od dekad obfituje w spore sukcesy. Nie ma więc nic dziwnego w tym, że największe imprezy, takie jak igrzyska olimpijskie, mistrzostwa Europy czy świata przyciągają przed telewizory tysiące osób. Jednak choć praktycznie każdy wie, jakie są podstawy tego sportu, tylko nieliczni znają wszystkie szczegóły dotyczące rozgrywki.
Co prawda szkielet reguł jest prosty. Naprzeciw siebie stają dwie drużyny oddzielone siatką, a ich zadaniem jest przebijanie piłki na stronę rywali tak, aby nie dali rady jej odbić zanim dotknie boiska. Natomiast jeśli chcesz w „siatę” zagrać samodzielnie albo po prostu z większą świadomością oglądać reprezentacyjne mecze, musisz poznać wszystkie zasady gry w siatkówkę i regulaminowe zawiłości.
Podstawowe zasady gry w siatkówkę
Siatkówka jest sportem drużynowym, w którym drużyny rywalizują o zwycięstwo punktowe. Mówiąc w dużym uproszczeniu, zadaniem siatkarzy jest odbicie piłki na połowę rywali w taki sposób, by ci nie zdołali jej przebić przez siatkę powrotnie w pole gry. Generalnie podstawowe scenariusze zdobycia punktu (dla umownej drużyny A) są trzy:
- zawodnik z drużyny A uderza piłkę tak, że siatkarze z drużyny B nie są w stanie jej odbić, a piłka trafia w boisko;
- zawodnik z drużyny B uderza piłkę tak, że uderza ona w siatkę, wraca w pole gry jego drużyny i odbija się od boiska;
- zawodnik z drużyny B przerzuca piłkę ponad siatką, ale ląduje ona poza boiskiem (czyli uderza w aut).
W ten sposób walczy się o zwycięstwa w setach. W oficjalnych rozgrywkach do zwycięstwa konieczne jest wygranie trzech setów, co oznacza, że spotkanie może ich liczyć maksymalnie pięć. Niemniej, aby zagrać w siatkówkę wystarczy parzysta liczba osób, kawałek przestrzeni rozdzielonej siatką i piłka.
Zasady gry w siatkówkę – ile trwa set i jak się liczy punkty?
Podstawy przyswojone? Świetnie, w takim razie pora na bliższe zapoznanie się z siatkówką! Zasady zacznijmy omawiać od liczenia punktów. Drużyna zdobywa punkt za każdym razem, gdy spowoduje kontakt piłki z boiskiem w obszarze gry rywali. Wspomnieliśmy już o utracie punktów w przypadku autu czy pechowego odbicia piłki w siatkę. Dodajmy więc, że punkt traci się również w momencie dotknięcia siatki przez zawodnika czy potrącenia antenki na siatce. Co więcej, „oczko” można stracić także za otrzymanie czerwonej kartki przez zawodnika lub trenera.
Oficjalne mecze siatkówki trwają do trzech wygranych setów, a do wygrania każdego seta standardowo niezbędne jest zdobycie 25 punktów. Zmienia się to jednak w przypadku wyrównanego pojedynku, gdy konieczne jest rozegranie piątek seta, nazywanego tie-breakiem. W tym przypadku do zwycięstwa wystarczy 15 punktów.
Zdarza się jednak, że gra nie kończy się na 25. (lub 15.) punkcie. Wynika to z tak zwanej zasady przewagi, według której do wygrania seta niezbędne jest prowadzenie dwoma punktami. Oznacza to, że sety mogą się przeciągać aż do momentu, gdy jedna z drużyn odskoczy od rywala na dwa punkty. W siatkówce nie ma remisów i czasem mecze bywają naprawdę długie. Oficjalny rekord padł w 2013 roku podczas meczu ligi koreańskiej między KAL Jumbos i Rush & Cash, gdy niemal godzinny set zakończył się wynikiem 56:54 dla tych pierwszych.
Siatkówka – zasady rozpoczęcia gry
Gra rozpoczyna się od wykonania zagrywki (nazywanej też serwisem) przez rozgrywającego jednej z drużyn. Piłka z zagrywki musi przelecieć na połowę rywali i dopiero oni mogą mieć z nią kontakt. Z kolei drużyna przyjmująca musi odbić piłkę z powrotem na stronę rywali. W tym celu może wykonać trzy odbicia, przy czym do limitu uderzeń nie wliczają się bloki.
Gracz nie może dwukrotnie pod rząd odbić piłki. Każde regulaminowe odbicie to zatem pojedynczy kontakt z piłką jednego zawodnika. Warto zaznaczyć, że chociaż siatkówkę kojarzymy niemal wyłącznie z odbijaniem piłki rękami, można ją odbijać dowolną częścią ciała! Choć oczywiście odbicie głową czy nogą jest raczej zagraniem awaryjnym i zawodnicy posługują się niemal wyłącznie rękoma.
Po upadku piłki na boisko zostaje przyznany punkt, a kolejny serwis wykonuje drużyna, która ten punkt zdobyła. Wiedząc, jak wyglądają podstawy gry w siatkówkę, możemy pomówić nieco więcej o samych zawodnikach.
Ilu jest zawodników i jakie mają funkcje w siatkówce?
W przypadku hobbystycznej gry w siatkówkę wystarczy, że naprzeciw siebie staną dwie drużyny liczące tyle samo graczy. W profesjonalnej siatkówce w jednym zespole znajduje się 6 zawodników na boisku, a cała aktywna drużyna może liczyć 14 siatkarzy lub – w przypadku rozgrywek olimpijskich – 12. W czasie meczu zawodnicy rotują na swoich pozycjach zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Do rotacji dochodzi w momencie kiedy drużyna przyjmująca zagrywkę zdobywa punkt.
Trener drużyny może w dowolnym momencie wykonać zmianę zawodnika na boisku z graczem z ławki rezerwowych, ale w czasie jednego seta może dokonać maksymalnie 6 zmian, w tym tylko jedną podwójną. Wyjątkiem jest gracz libero, czyli zawodnik obrony, który może dowolną ilość razy być wprowadzany i wyprowadzany z gry. Jednak jego zmiany działają na zasadzie zmiany powrotnej, czyli musi być zastąpiony przez gracza, za którego wszedł do gry. A skoro już o pozycjach mowa... oto wszystkie pozycje stosowane w siatkówce:
- libero – jak wspomnieliśmy, libero specjalizuje się w grze obronnej. Jego obowiązki ograniczają się do zadań defensywnych, takich jak przyjmowanie zagrywki i obrona piłki uderzanej przez graczy drużyny przeciwnej,
- przyjmujący – jego zadaniem jest przede wszystkim odebranie piłki po zagrywce i gra obronna. Przyjmujący musi jednak być również gotowy do wejścia do ataku z drugiej linii,
- rozgrywający – tak jak w innych sportach drużynowych, rolą rozgrywającego jest rozdzielanie piłek. Przyjmuje on piłkę odbitą przez libero lub przyjmującego i wystawia ją graczom atakującym,
- środkowy – zajmuje on centralną pozycję na boisku, a jego podstawowymi zadaniami jest blokowanie ataków przy siatce i uderzanie piłki z pierwszego tempa. Z uwagi na te obowiązki pozycję środkowego najczęściej zajmuje najwyższy gracz na boisku,
- atakujący – nazwa tej pozycji nie pozostawia wątpliwości. Atakujący uderzeniem kończy akcje wypracowane przez innych zawodników.
Tutaj dodajmy, że w siatkówce obowiązują tzw. przerwy na żądanie. Każdy trener ma prawo do wzięcia dwóch takich 30-sekundowych przerw w trakcie każdego seta z wyjątkiem tie-breaka.
Wyposażenie zawodników
Tak jak w innych sportach drużynowych, również w siatkówce zawodnicy z jednego zespołu muszą być ubrani w jednakowe stroje, oznaczone indywidualnymi numerami. Wyjątkiem na tym polu jest libero, który musi być ubrany w inny strój, kontrastujący z kolorem odzieży pozostałych zawodników z drużyny. Uzupełnieniem stroju są odpowiednie buty – muszą być lekkie i zaprojektowane tak, by zapewniały wsparcie śródstopia i amortyzowały uderzenie o ziemię przy wyskokach. Ważne jest też to, by podeszwa miała dobrą przyczepność.
Czy coś szczególnego wyróżnia wyposażenie siatkarzy? Bez wątpienia są to ochraniacze zakładane na kolana i ręce, czyli tak zwane nakolanniki i rękawki. W hobbystycznej grze nie są one aż tak istotne, ale w zawodowym sporcie, gdy walka toczy się o prestiżowe trofea i duże pieniądze, są niezbędne. Chronią one kolana i łokcie przed urazami i amortyzują uderzenia przy skokach i podczas wykonywania dynamicznych uderzeń.
Boisko i siatka do siatkówki – zasady w oficjalnych zawodach
Boisko do siatkówki powinno posiadać kształt prostokąta o wymiarach 18x9 metrów, co oznacza, że każda połowa posiada wymiary 9x9 metrów. Strefę gry oddzielają linie boczne i końcowe, a w polu każdej z połów znajduje się linia 3 metra, której nie może przekraczać zawodnik drugiej linii w czasie ataku. Gracze serwujący zagrywkę wykonują linii końcowej boiska po gwizdku sędziego.
Kluczowym elementem boiska do siatkówki jest oczywiście siatka. W zależności od rozgrywek znajduje się ona na różnej wysokości. W meczach kobiet jej górna krawędź znajduje się na wysokości 224 cm (215 cm dla młodziczek), a w spotkaniach mężczyzn na wysokości 243 cm (235 dla młodzików). Z obu stron siatki znajdują się słupki wystające na 80 cm ponad jej górną krawędź.
Piłka do siatkówki – co warto o niej wiedzieć?
Piłka do siatkówki jest wykonana z miękkiej skóry – współcześnie zazwyczaj syntetycznej. Wewnątrz niej znajduje się dętka gumowa lub z innego materiału. Piłka zatwierdzona do gry w oficjalnych rozgrywkach krajowych i międzynarodowych musi spełniać standardy FIVB, czyli Międzynarodowej Federacji Piłki Siatkowej. Podczas meczu używa się trzech piłek, które muszą być identyczne pod kątem następujących parametrów: obwodu, ciężaru, ciśnienia, typu i koloru.
Oficjalnie stosuje się piłki o następujących parametrach:
- obwód: 6567 cm,
- masa: 260280 g,
- ciśnienie: 0,300,325 kg/cm2.
Gwarancja najniższej ceny
Gwarancja najniższej ceny
To w zasadzie wszystko. Niewiele jest sportów drużynowych, które mają prostsze reguły niż siatkówka. Zasady gry przyswoisz bardzo szybko i oglądając mecz w telewizji, od razu będziesz potrafił fachowym okiem spojrzeć na pozycje czy konkretne zagrania.
Mamy nadzieję, że nasz poradnik rozjaśnił nieco zasady gry w siatkówkę, więc życzymy dobrej zabawy na parkiecie. Więcej o zasadach gier zespołowych i innych sportach dowiesz się w dziale Trenuję.
Zdjęcie okładkowe: Shutterstock
Komentarze (0)