Suki, wiedźmy i bestie. Historie nadzorczyń z niemieckich obozów koncentracyjnych (okładka  miękka)

Świetny debiut! Czekam na kolejne książki autora.

Bardzo ciekawa książka, której treść zmienia spojrzenie na rolę kobiet podczas II wojny światowej. Znajdziemy w niej nie tylko omówienie kobiet i kobiecości w III Rzeszy, ale również historię tytułowych nadzorczyń. W książce spotkamy się zarówno z omówieniem formacji, jak i biogramami wybranych nadzorczyń, których historie są uzupełnione protokołami przesłuchań. Polecam!

Książka o niczym

Jan Jakub Grabowski w książce "Suki, wiedźmy i bestie. Historie nadzorczyń z niemieckich obozów koncentracyjnych". Odkrywa przed czytelnikiem historię kobiet, których rola w czasie II wojny światowej często była pomijana, a jeśli już po nią sięgano to wybierano jedynie wyjątkowo brutalne przykłady pomijające, tak ważne dla szerszego kontekstu, odcienie szarości. Mamy zatem przedstawioną pokrótce historię powstawania obozów koncentracyjnych i ich funkcjonowania z naciskiem na pracę nadzorczyń - aufzejerek - kobiet o wielu obliczach. Na przykładzie konkretnych aufzejerek, wspomnień byłych więźniarek, zeznań z procesów przed trybunałami rozliczającymi zbrodnie nazistowskie Grabowski porusza kwestie niełatwe. Nikomu nie trzeba przypominać, że niemieckie obozy pracy przymusowej to nie były wczasy pod palmami, a poziom brutalności obsługi w stosunku do więźniów był zatrważający. Nie liczył się człowiek, liczyła się praca do wykonania. I w tym wszystkim autor postanowił odszukać ludzką twarz nadzorczyń, zwracając uwagę na warunki pracy oraz bytowe panujące w obozach. Rozumiem próbę spojrzenia obiektywnego na problem, ale nie, ja tego w żaden sposób nie kupuję. Przyznam jednak, ze trudno mi było w sobie wzbudzić jakąkolwiek nutę zrozumienia dla tych kobiet. Postawy były różne, że nikt nie jest do końca zły, a młode kobiety skierowane do pracy w obozach, niejako bez wpływu na to gdzie trafią, mogły ulegać różnym mechanizmom psychologicznym. Ale nie podobał mi się chwilami bardzo ton Autora, który w moim odczuciu za bardzo chciał być obiektywnym. Brak odwagi sprzeciwienia się okolicznościom nigdy nie powinien być powodem, aby tłumaczyć przewiny, chociażby najmniejsze. Książka dobra, warta przeczytania i zapamiętania, wojna to nie tylko rzecz mężczyzn, krzywdzi tak samo kobiety (jeśli nie bardziej), a wnioski co do postaw aufzejerek każdy będzie mógł wyciągnąć sam po jej lekturze.

Moim zdaniem świetny debiut pana Jana Jakuba Grabowskiego. O obozach koncentracyjnych, ich twórcach i o więźniach powstało wiele książek. Jednak nie wszystkie są godne uwagi, gdyż czasem okazuje się, że to jest fikcja literacka. Z ,,Suki, wiedźmy i bestie" nam to nie grozi. To historie sadystycznych więźniarek, kolaborantek — Aufzejerek, które również znęcały się nad innymi. Czerpały przyjemność z zadawania bólu, choćby od szczucia psem bezbronnych. Także kradły, oszukiwały. Niektóre nawet znalazły azyl w Ameryce, jako potencjalne agentki wywiadu. Widzę, że Stany miały słabość do nazistów. Bestialstwo, jakiego się dopuściły, jest nie do wyobrażenia. One same były kobietami, matkami, ale to nie wiele dawało im do myślenia. Totalna znieczulica. Najgorsze, co może być to przemoc wobec dzieci. Jeszcze bezczelnie prosiły prezydenta Bieruta o ułaskawienie. Naziści to są naprawdę chorzy ludzie. W tle również historia dojścia Adolfa Hitlera do władzy. Polityka rasowa NSDAP, prześladowanie Żydów, podpalenie Reichstagu. Ta książka to jest dobra odmiana. Cały czas wydają książki z historiami o Auschwitz, a tu mamy jeszcze inne jak Treblinka i Sztutowo. Znajdziemy tu biografie między innymi Diablicy z Płaszowa i Krwawej Brygidy. ,,Historie nadzorczyń pokazują nam jednak, że zło nie jest efektem działalności kilku szaleńców - do jego skutecznej realizacji potrzebne jest zaangażowanie całego aparatu państwa oraz jego obywateli". Dostałem w prezencie.

Każdy słyszał o bestialskich, niemieckich obozach koncentracyjnych, ale czy zastanawialiście się co kierowało kobietami tam pracującymi? Czy nadzorczynie od początku były brutalne i sadystyczne? W książce znajdziecie rzetelny opis pracy w obozie oraz krótkie życiorysy sześciu nadzorczyń - ich życie przed pracą w obozie, w trakcie oraz proces. Pierwsza część książki to opowieść o początkach wojny, kim tak naprawdę były aufzajerki oraz początki obozów koncentracyjnych. W drugiej natomiast dostajemy historię nadzorczyń podzieloną na każdy z obozów wraz z wspomnieniami byłych więźniów, zeznania z procesów, a to wszystko zakończone protokołem przesłuchania. Autor postarał się w sposób obiektywny przedstawić kobiety pracujące w obozach i poniekąd wytłumaczyć jak tam trafiły (często były kierowane tam z urzędu pracy, bądź decydowały się na pracę przez pewnego rodzaju żłobek/szkołe na terenie obozu, gdzie mogły pozostawić dziecko) oraz skąd w ich zachowaniu pojawiało się okrucieństwo. Cała książka została napisana z dbałością o szczegóły i fakty, o czym świadczy prawie sto stron bibliografii i przypisów, a przy okazji treść jest zrozumiała nawet dla osoby, która czyta mało książek historycznych. Chyba nikomu nie muszę tłumaczyć, że to była trudna lektura i samo czytanie o tamtych czasach jest ciężkie, jednak myślę, że każdy powinien mieć świadomość zbrodni, które miały miejsce niecałe sto lat temu w naszym kraju.

Dużo jest książek o II wojnie światowej i o obozach koncentracyjnych. Najczęściej skupiają się na losach więźniów. W tej książce widzimy temat z drugiej perspektywy- jest skupiona na przedstawieniu roli kobiet w niemieckich obozach- nadzorczyń. Zbrodnie nie były tylko domeną mężczyzn, Aufzejerki pilnujące więźniarek potrafiły być równie okrutne. Mnóstwo niemieckich kobiet popierało ideologię nazistowską i było w nią osobiście zaangażowane. Matki, córki, żony wpajane miały jedyną słuszną ideologię oraz nakłaniane do rodzenia dzieci, przyszłych obywateli i żołnierzy dla państwa. Nadzorczynie początkowo były ochotniczkami ,często kierowanymi motywacją finansową, dopiero w późniejszych latach były kierowane do tej pracy. Książka opowiada o całym systemie, o funkcjonowaniu nadzorczyń, o ich zachowaniach, tego jak traktowały więźniarki, jakimi stawały się potworami. Często były to zwykle kobiety, które zmieniały się pod wpływem władzy nad więźniarkami i poczucia bezkarności. Bardzo ciekawym aspektem jest opisanie późniejszych przesłuchań i aresztowań po wojnę. Są też fragmenty z ich późniejszych procesów a także krótkie biografie niektórych z nich. Ogólnie książka bardzo ciekawa. Duży plus, że nie ma tu żadnych fikcji literackich, a wszystko zawarte w książce zostali dokładnie sprawdzone przez autora.

Świetna książka, polecam!

bardzo ciekawa ksiazka

Trudno pisać o książkach, które poruszają tematykę obozów koncentracyjnych, nie popadając w patos lub sensację. Dlatego publikacja Jana Jakuba Grabowskiego „Suki, wiedźmy i bestie” tak bardzo mnie zaskoczyła: swoją powściągliwością, rzetelnością i umiejętnością mówienia o okrucieństwie bez epatowania nim. To nie jest książka o potworach w spódnicach, ale o kobietach, które stały się częścią systemu zbrodni – i o tym, jak bardzo cienka potrafi być granica między zwyczajnością a złem. Grabowski, znany z kanału historycznego „Okupowana Polska”, sięgnął po rozległy materiał źródłowy: akta procesowe, protokoły przesłuchań, dokumenty niemieckie i polskie, a także publikacje historyczne. Jego celem nie było szokowanie, lecz próba zrozumienia fenomenu aufzejerek, czyli kobiet pełniących funkcje nadzorczyń w niemieckich obozach koncentracyjnych. Autor już we wstępie jasno określa, że chce oddzielić fakty od popkulturowych wyobrażeń. Bo choć popkultura uczyniła z tych kobiet demoniczne postacie, rzeczywistość – jak to zwykle bywa – okazuje się bardziej złożona. Struktura książki jest przemyślana i logiczna. W pierwszych rozdziałach Grabowski kreśli tło – opisuje, jaką rolę miały pełnić kobiety w ideologii III Rzeszy, jak wyglądał nabór i szkolenie nadzorczyń oraz jak funkcjonowały kobiece obozy koncentracyjne. To niezwykle cenne wprowadzenie, które pozwala zrozumieć, że zbrodnie nie działy się w próżni – były wynikiem całego systemu wychowania, indoktrynacji i podporządkowania. Trzon książki stanowią biografie sześciu kobiet: Emilie Machy, Alice Orlowski, Hildegard Lächert, Luise Danz, Else Ehrich i Therese Brandl. Każda z nich to osobna historia – momentami bardzo do siebie podobna, a jednak w szczegółach różna. Grabowski nie upraszcza, nie szuka jednej przyczyny zła. Pokazuje kobiety, które w różny sposób odnajdywały się w strukturach obozowych: jedne stawały się bezwzględne i sadystyczne, inne zachowywały resztki empatii lub przynajmniej unikały aktywnego okrucieństwa. Autor nie wybiela żadnej z nich, ale też nie odbiera im ludzkiego wymiaru – co w kontekście tak trudnego tematu jest dużą odwagą. Książka wyróżnia się też doskonałą dokumentacją. Każdy rozdział rozpoczyna fotografia opisywanej nadzorczyni, a obszerne przypisy i bogata bibliografia czynią z tej pozycji coś więcej niż tylko popularnonaukową lekturę – to źródło wiedzy i punkt wyjścia do dalszych badań. W zakończeniu Grabowski nie moralizuje, nie daje prostych odpowiedzi. Pozostawia czytelnika z pytaniami o granice odpowiedzialności, winę i sprawstwo w świecie totalitarnym. To zakończenie, które nie daje ukojenia – ale właśnie dlatego zostaje w pamięci. Na uwagę zasługuje również ton narracji – spokojny, analityczny, bez emocjonalnych uniesień. Grabowski pisze językiem, który pozwala zrozumieć, a nie tylko ocenić. Dzięki temu „Suki, wiedźmy i bestie” stają się czymś więcej niż tylko książką o zbrodniach – to studium ludzkiej natury i mechanizmów, które sprawiają, że zwyczajne osoby potrafią uczestniczyć w nieludzkim systemie. Dla osób zainteresowanych historią XX wieku, tematyką obozów czy rolą kobiet w aparacie przemocy, ta książka będzie lekturą obowiązkową. To praca, która nie tyle szokuje, co uczy pokory wobec historii i przypomina, że za każdą postacią – nawet najbardziej odhumanizowaną – kryje się człowiek i okoliczności, które go ukształtowały. Rzetelna, głęboka i potrzebna – taka jest ta książka. Po jej lekturze trudno przejść obojętnie.