Bílá Voda. Tom 1 - ebook EPUB (ebook)

Ze wstydem przyznaję, że to moje pierwsze, bardzo spóźnione, spotkanie z pisaniem Tuckovej. Lubię jednak czasami odkładać w czasie poznanie autora, który już wzbudził powszechny zachwyt, bo już po pierwszych stronach „Bilej Vody” wiedziałam, że wrócę po wszystkie poprzednie. Przemyślany sposób snucia opowieści w tej obszernej powieści sprawił, że świat Tuckovej stał się na czas trwania lektury kompletnie moim światem. W życiu bym nie pomyślała, że tak pochłonie mnie i wciągnie powieść, w której losy zakonnic w czasach komunizmu w Czechach są głównym tematem. Błędnym zatem będzie założenie, że „Bila Voda” kręci się wokół religijności czy wyłącznie walce zakonnic o próby ich sekularyzacji i zabicia wiary. Tućkova pisała tę powieść 11 lat, Julia Różewicz tłumaczyła ją dwa lata, a ja (bezczelnie:) przeczytałam ją w 4 dni, a to zaledwie 1 tom, z pewnością sięgnę w marcu po 2! Czuć tutaj kompletne oddanie się autorki tej historii, jak skrupulatnie ją tworzyła, ponieważ struktura jest przemyślana i trzyma w napięciu do końca. W wysypie powieści, które tak często piszą o kryzysie zdrowia psychicznego czy o trudnych relacjach rodzinnych, „Bila Voda” jest powieściowym powiewem narracyjnej świeżości, która zabiera nas do świata, w który dobrowolnie może byśmy nie wstąpili, ale pisanie Tućkovej nas w nim zatapia i nie wypuszcza z łatwością. Jednym z walorów jest to, że nie ma tu bohaterki czy bohatera bez skrywanej tajemnicy. Rozwikłanie każdej zaskakuje czytelnika i budzi podziw wobec wyobraźni autorki. Nie działa tu jednak wyłącznie wyobraźnia, ponieważ pośród fikcji, „Bila Voda” bazuje na prawdziwych historiach. W chwili, gdy przybywa tutaj narratorka znajduje się tutaj szpital psychiatryczny, pozostałości po świetności dawnego klasztoru i cmentarz pełen nazwisk kobiet. Powieść czerpie inspirację z czasów, gdy w 1950 roku czechosłowacki władze zamknęły klasztory, a zakonnice przewieziono do ośrodków internowania, gdzie czekały ich fatalne warunki i tortury. Książka trzyma przy sobie na wiele sposobów. Jednym z nich jest dzielenie narracji na kilka głosów. Lena, która przemawia najczęściej, jest milczącą kobietą, która przybywa do klasztoru już niemal w ruinach, w poszukiwaniu ucieczki i schronienia przed własnymi demonami. Nie ma tutaj kobiety bez ciekawej historii. Lena też nie wierzy w Boga, a szuka schronienia u sióstr i z dnia na dzień coraz żywiej interesuje ją historia zakonu i zamieszkałych tam sióstr, kiedy to dostaje za zadanie uporządkować dokumenty zalegające w biurze matki przełożonej. „Bila Voda” traktuje też, a może przede wszystkim, o nierówności kobiet w hierarchii kościelnej, ale kobiet na ogół. To książka nie tylko o wierze, ale kobietach, sile i totalitarnym złu, które wiele lat czaiło się w małej społeczności i na zawsze odcisnęło na niej piętno. To powieść o niezłomności kobiet, o sile jaką czerpią dla sprawy, czy jest to sprawa kościoła, czy wzajemnej ochrony i protekcji, czy prawa do aborcji i samostanowienia. Powieść Tuckovej to idealna lektura na zakończenie roku, która zaskakuje swoim rozmachem i tematyczną złożonością.

„Bílá Voda” to wielowymiarowa, doceniona powieść Kateřiny Tučkovej. Obrazuje kondycję człowieka stawianego w sytuacji granicznej. Zawiera w sobie zarówno elementy historyczne, społeczne, jak i psychologiczne. Autorka zdecydowała zmierzyć się z powojenną przeszłością Czechosłowacji i deportacją sporej części ludności z tytułowej hermetycznej miejscowości na pograniczu czesko-polskim. Skupia się w głównej mierze na figurze kobiet. Co najważniejsze: internowaniu sióstr zakonnych z 1950 r.; w tym traumach zapisanych pod woalem ich zmęczonych powiek. Odkrywa zapomniane karty historii, przykryte patyną czasu i zmianami na arenie politycznej. Kreśli zdania o istocie wiary i roli człowieczeństwa. O wpływie modlitwy na percypowanie zastanej rzeczywistości i złamaniu na duchu. Peroruje w dojmujacy sposób o poszukiwaniu miejsca stanowiącego schron, totalitaryzmie komunistycznym. O jego wpływie na całe systemy rodzinne. Jestem urzeczona stylem, polifoniczną, narracją i uwypukleniem siostrzeństwa w poruszający synapsy sposób. Co w efekcie pozwala głębiej dokonać wiwisekcji psychiki sióstr zakonnych. Rozejrzeć się po formach eskapizmu i ich niezłomności w chwilach, gdy serce klękało. Powieść piętrzy się od tajemnic. Jest nieodkładalna, mimo że porusza trudne i niewygodne zagadnienia szczególnie dla osób wierzących w Boga... Autorka potrafi intencjonalnie działać na wrażenia. Wrażliwsze osoby mogą uronić kilka rzesistych łez. Myślę, że u wielu czytelników wywoła kaskady emocji i mnogość refleksji o tym, na co mogą skazywać się kobiety decydujące się wstąpić do zakonu- nawet we współczesności.Zmusza do pogłębienia wiedzy na temat poruszonej tematyki. Nie obawiajcie się gabarytów. Czyta się sama przez ilość włożonej w nią pracy, dopracowanie postaci. Nie mogę doczekać się kolejnego tomu.

Myślałem, że w tym roku już nic mnie nie porwie, że wszystko, co najlepsze w czytelnictwie jest już za mną. A tu do moich rąk dzięki Radio Nowy Świat, a właściwi zapowiedzi Tomasz Ławnicki - dziennikarz, który prowadzi czeski podcast, trafiła książka z Wydawnictwo Afera "Bila Voda" Kateriny Tuckovej. Lektura absolutnie porywająca i plasująca się w samym czubie tegorocznych książek przeze mnie przeczytanych, a było ich blisko 90. Tak bardzo mnie porwała, że zarwałem noc przedsylwestrową. Dlaczego? Po pierwsze tematyka, czyli polityka niszczenia Kościoła w Czechosłowacji, która była o wiele bardziej dotkliwa niż np. w Polsce. Praca w kamieniołomach, fabryka, do której przymuszano siostry zakonne. Podział księży na tych miłych władzy jak Josef Plojhar czechosłowacki ksiądz rzymskokatolicki i polityk, przywódca Czechosłowackiej Partii Ludowej w okresie reżimu komunistycznego, ponad 20 lat minister zdrowia. Takie postawy księży spowodowały, że kościół w Czechosłowacji już w latach 50. został przez komunistyczne władze zmuszony do działania w podziemiu. Zostały zlikwidowane zakony, zabroniono kształcenia nowych księży, proboszczowie zostali podporządkowani partyjnym sekretarzom. Biskup Davidek bał się o przyszłość czeskiego Kościoła, spodziewał się aresztowań kapłanów i nie chciał zostawić wiernych bez mszy świętej. Tak tłumaczył wyświęcenie osób, które najtrudniej było podejrzewać o bycie księdzem, a które w razie pogorszenia się sytuacji miały zastąpić „tradycyjnych” kapłanów, czyli np. kobiety oraz mężczyzn posiadających żony. Po drugie niesamowita historia klasztoru w Bilej Vodzie na pograniczu czechosłowacko-polskim z Sanktuarium Maryjnym. W roku 1950 zamknięto klasztory, a zakonnice przewieziono do ośrodków internowania — jeden z nich mieścił się we wspomnianym klasztorze. Tu siostry miały być upadlane i tu miał rozwiązywać się w sposób naturalny problem z żeńskimi zakonami. Kobiety umierały i zagęszczały mogiłami miejscowy cmentarz. Po trzecie pióro autorki Kateriny Tuckovej, która w znakomity sposób pokazuje historię miejsca, tworząc narrację dość niesamowitą, czasami wspieraną fikcją. To nie jest książka historyczna, to powieść, której narratorami jest kilka osób. Do klasztoru w 2007 roku trafia Lena Langnerova, dziennikarka z bardzo pogmatwanym życiem, samobójczą próbą. Tu ma dojść do siebie. Jest zbuntowana, ale siostra Ewarysta znajduje jej zajęcie przy porządkowaniu biblioteki. Lena trafia najpierw na broszurę o klasztorze, a potem na dziennik siostry Tobii, który pokazuje życie sióstr od momentu internowania. Jednak wiedza Leny nie ogranicza się tylko do tej lektury, są rozmowy z Ewarystą, księdzem Janem, siostrą Paulitą, pielęgniarką Martą, ale także dokumenty i sprawozdania oraz listy m.in. ówczesnego proboszcza, który odsłania prawdę np. o księdzu współwięźniu z Dachau. Książka poprzez tak różnorodne formy przekazu historii, ale także rozmowy zwane Ewangeliami, które są opowieściami oddającymi charakter osób składających świadectwo, wciąga z każdą przeczytaną stroną. Świadectwa te są wstrząsające pełne okrucieństwa, brutalności, odzierania z godności sióstr prze komunistycznych oprawców. Bardzo poruszające jest to, jak Kościół w Czechosłowacji starał się nie doprowadzić do unicestwienia. Książka się urywa w niezwykle istotnym momencie, gdy siostry szukają kontaktu z podziemnym Kościołem. Cóż trzeba się uzbroić w cierpliwość i czekać do marca na drugi tom tej poruszającej lektury o nieznanym mi wcześniej kawałku historii naszego południowego sąsiada. Jak bardzo znowu świeże stają się słowa: "Ludzie ludziom zgotowali ten los." Zofii Nałkowskiej z Medalionów. Zastanawia fakt, dlaczego jesteśmy tak bardzo okrutni i "pomysłowi" w zadawaniu sobie cierpienia. Polecam książkę każdemu, kto kocha dobrą literaturę!

Świetna książka! znakomicie napisana. Historia przeraża tym, że jest prawdziwa.

Książka absolutnie wstrząsająca!