Ludzie wędrowni - ebook EPUB (ebook)

Anna Fryczkowska w powieści „Ludzie wędrowni” po raz kolejny udowadnia, że jest mistrzynią literatury psychologiczno-obyczajowej. Jej opowieści nie tylko intrygują, ale także dotykają bolesnych punktów zbiorowej i jednostkowej pamięci. Powieść ta jest wielowarstwowa i koncentruje się na trzech pokoleniach kobiet. Jest przefiltrowana przez żeńską perspektywę. Ukazuje tułacze losy, walkę o przetrwanie, przekaz transgeneracyjny oraz siłę, która tkwi w kobietach. Bohaterki są autentyczne i złożone, często stawiane w sytuacjach granicznych. Akcja rozgrywa się na wsiach, a autorka z pietyzmem oddaje ich koloryt.Ludka, Ina i Iza nie są wolne od problemów; Fryczkowska podejmuje się przedstawienia meandrów starości oraz etapów żałoby, dotykając realnych problemów społecznych i kulturowych do pierwszej połowy XX wieku. Codzienność bohaterek, utkanych z pietyzmem, jest determinowana zarówno przez brak możliwości oparcia się na mężczyznach, jak i trudne warunki bytowe, takie jak brak komina w domostwie, uzależnienie bliskiego od alkoholu, czy ograniczony dostęp do pieniędzy. Autorka poświęca sporo miejsca utracie, zdzierając z niej kolejne warstwy. Ciekawie oddaje specyfikę podstawowej komórki społecznej oraz zmiany w niej zachodzące w wyniku arbitralnych decyzji jednego z jej członków. Nie zapomina również o realiach historycznych, ukazując pożogę wojen, które zbierają krwawe żniwo. Narracja prowadzona jest sprawnie, z wyczuciem tempa i napięcia, narastając zarówno w warstwie wydarzeń, jak i emocjonalnej. Anna Fryczkowska posługuje się oszczędnym językiem, unikając zbędnego dramatyzmu, a jednocześnie wzbogacając wydarzenia folklorem i realizmem magicznym. Postać Aniołki dotyka do głębi. Pozwala wierzyć, że ktoś nad nami czuwa. Łatwo współodczuwać z bohaterkami. Przesiąkamy bezgranicznym bólem po stracie dzieci, widzimy strach kobiet, gdy przychodzi zindentyfikować bliskiego. Od innych sag rodzinnych z dużym naciskiem na wysiedlenie ta wyróżnia się dbałością o autentyczność i życie według pory roku. Dialogi są naturalne, żywo nakreślone, jak zawsze u tej pisarki. „Ludzie wędrowni” to dla mnie przede wszystkim opowieść o niezłomności kobiet, które musiały wybierać między ocaleniem a sumieniem. To także historia chronicznej samotności oraz traumy, która nie mija z czasem, lecz przybiera nowe kształty w kolejnych pokoleniach. Bohaterki Fryczkowskiej są poranione, niedoskonałe i często odcięte od samej siebie, ale przez to prawdziwe i wciąż w ruchu. Potrafią dostosować się do każdej, nawet granicznej sytuacji. Są niezłomne, a jednocześnie kruche wobec potrzeb swoich latorośli. Cieszy mnie, że Anna Fryczkowska w sposób krytyczny ukazuje mężczyzn, odsłaniając zgniliznę patriarchatu oraz konsekwencje braku elementarnego bezpieczeństwa. Utyskuję, że nie mam dostępu do historii własnej rodziny i nie mogę już zapytać mamy ani dziadków z obu stron, jak zmieniała się Polska i ich perspektywa na ziemską drogę. W tej klimatycznej powieści, rozsnutej na trzy przenikające się głosy, autorka zadaje pytania o tożsamość. O to, co znaczy „należeć” – do miejsca, narodu, rodziny – i ile to może kosztować. Nie obawiajcie się gabarytów. Historia czyta się sama.

Literacki talent Anny Fryczkowskiej powinien wybrzmieć na arenie międzynarodowej. Rozchybotane wozy, kurz oblepiający twarz, okutane w pierzyny dziatki. Chłopi, ale bez ziemi, za to pełni niepokoju w sercu i potrzeby ciągłego ruchu, poszukiwania nowego. Właśnie na takim obładowanym wozie poznajemy Józkę, kobietę niezłomną, odważną, ale zmęczoną już ciągłym pakowaniem i podróżowaniem "za chlebem". Kobietę poranioną, wrażliwą, ale z powoli kiełkującą już siłą i wiarą we własne możliwości i mądrość. "Przyłapywałam się na tym, że coraz mniej nucę, a więcej wzdycham [...]". Wciąż pamiętam mój autentyczny smutek po przeczytaniu "Wieczornych godów" będących ostatnią częścią Sagi ludzi ziemi. Że to już koniec, że za sprawą literackiego talentu Anny Fryczkowskiej nie przeniosę się raz jeszcze do chłopskich zagród, wiejskiej codzienności naznaczonej trudem i znojem. Do przedziwnej mieszanki bogobojności i brutalności. I właśnie wtedy gruchnęła wiadomość o "Ludziach wędrownych". Powieść, która także przenosi nas do wiejskiej rzeczywistości (tym razem początków XX w.),a jednak Pani Fryczkowskiej udało się zaskoczyć czytelnika. Bo tym razem bohaterami powieści nie są chłopi i chłopki, którzy kurczowo trzymali się swojej ziemi i z namaszczeniem zasiewali swoje morgi, żniwowali, i najczęściej przez całe swoje życie nie opuszczali rodzimej wsi. Ludka, Józka i Ina - kobiety będące w ciągłym ruchu, bez domu i ziemi, bez stabilności. Wędrówka. Nieustanna droga. Kobiety, które szukały swojego miejsca na ziemi, w dosłownym i w metaforycznym znaczeniu. Anna Fryczkowska po raz kolejny oddała głos kobietom. Kobietom, które przez tyle lat były marginalizowane, stanowiły niemy dodatek do męża. Bez prawa do wyrażenia własnej opinii, wprowadzenia własnych rządów i respektowania ich nakazów. Anna Fryczkowska w bardzo subtelny sposób kreśli drogę tych kobiet do zaistnienia. Prawa do decydowania nie tylko o tym co rodzina zje na obiad, ale decydowania o sobie, o przyszłości dzieci, podejmowania kluczowych decyzji dla dobra rodziny. Kobiety, które walczyły o bycie zauważoną i szanowaną. I kochaną. "Dziewuchom starczy się podpisać, pieniądze liczyć, robić w domu, w warzywniku i w polu, to w świecie nie zginą. A wszelki nadmiar tylko im w głowach przewraca". Nie zabraknie scen ściskających za serce, gniewu wywołanego bezmyślnością i niesprawiedliwością. To wszystko napisane z niesamowitą finezją, lekkością i wyczuciem. "Ludzie wędrowni" zachwycają na płaszczyźnie fabularnej, językowej, stylistycznej. Zachwycają na absolutnie każdej płaszczyźnie. Gorąco polecam.

"Dziewuchom starczy się podpisać, pieniądze liczyć, robić w domu, w warzywniku i w polu, to w świecie nie zginą. A wszelki nadmiar tylko im w głowach przewraca". Trzy pokolenia kobiet - Ludka, Józka i Ina - które łączy wspólna potrzeba przetrwania i utrzymania rodziny. Ich historie przenikają się, tworząc bogaty obraz życia na pograniczu stabilizacji i ciągłej tułaczki. To ich oczami obserwujemy rzeczywistość pierwszej połowy XX wieku. To również trzy silne kobiety, mające u boku słabszych mężczyzn. Mężczyzn, którzy byli marzycielami, a jedzenie dla rodziny czy jakakolwiek stabilizacja nigdy nie były dla nich na pierwszym miejscu. "Ludzie wędrowni" to wielowymiarowa opowieść o losach rodziny, której członkowie przemierzają Polskę, nieustannie poszukując swojego miejsca na ziemi. Trzeba przyznać, iż Fryczkowska z ogromną dbałością o szczegóły oddaje klimat pierwszej połowy XX wieku, ukazując codzienne zmagania ludzi z życiowymi przeciwnościami, wojną, powstaniami i własną tożsamością. Fryczkowska ukazuje nie tylko zmagania z codziennością, ale także głębokie emocje, traumy i nadzieje, które towarzyszą bohaterkom na ich drodze. To także historia chronicznej samotności kobiet, które marzą i troszczą się o rodzinę. Ale przede wszystkim chcą kochać i czuć się kochane. Książka zachwyca autentycznością i dbałością o historyczne szczegóły – od sławojek i szabel, przez zarazki i zabobony, aż po wysiedlenia i objawienia. To sprawia, że mamy okazję poczuć się jak uczestnik tamtych wydarzeń, zanurzyć się w atmosferze epoki pełnej dramatów i przemian społecznych. Podsumowując, "Ludzie wędrowni" to lektura, która nie tylko ukazuje losy konkretnej rodziny, ale także ukazuje uniwersalne prawdy o ludzkiej wytrwałości, miłości i potrzebie przynależności. To książka, która skłania do refleksji nad tym, jak historia i jednostkowe losy splatają się w niepowtarzalną mozaikę życia. Gorąco polecam tę pozycję wszystkim ceniącym sobie literaturę osadzoną w kontekście historycznym.

Ludzie wędrowni „Anna Fryczkowska to powieść, która nie jest dla każdego. Dlaczego? Już spieszę z wyjaśnieniami. To wyjątkowa powieść, która przenosi w czasie. Jeśli ktoś nie specjalnie odnajduje się w historii, nie interesuje go przeszłość i nie jest fanem powrotu do minionych stuleci to książka nie będzie dla niego na tyle fascynującą. Jeśli zaś jest inaczej to koniecznie czytaj dalej bo to istna perełka. Wspaniale poprowadzona fabuła, płynna akcja i smak przeszłości na kartach powieści. Uwielbiam kiedy książka, którą czytam nie jest powierzchowna, a przez dobrze skonstruowane opisy potrafi przenosić w czasie. Z tą książką tak właśnie się dzieje. Przemierzając karty powieści mam wrażenie jakbym była w innym miejscu i innym czasie. I musze przyznać, że co raz bardziej mi się to podoba. Jest w tym coś uzależniającego, przez co mocno zmieniły się moje oczekiwania względem powieści. Lubię ją przeżywać na wielu płaszczyznach. Wracając jednak do fabuły. Anna Fryczkowska opisuje świat trzech kobiet – Ludki, Józki i Iny, które żyją na kujawskiej wsi w połowie lat XX. Historia, którą przelała na karty autorka jest bardzo realistyczna, przepełniona emocjami, a także pozostawia po sobie refleksję w kontekście historycznym. Akcja rozgrywa się na tle różnych wydarzeń takich jak powstania, wojny a także na tle zmian społecznych. Bohaterki to niezwykłe kobiety, pełne ikry, niezłomne. Losy tych kobiet pokazują ich siłę a także determinacje w obliczu niełatwej rzeczywistości. Oprócz wspaniałej fabuły, Autorka pokusiła się o poruszenie bardzo ważnych wątków ukazujących rolę kobiet, zmiany w rolnictwie czy problem ówczesnej edukacji. To nie jest książka dla każdego! Podkreślę to jeszcze raz. To książka skłaniająca do refleksji, przepełniona zapachem minionych chwil, poruszająca ważne sprawy społeczne. Nie jest to lekka i przyjemna obyczajowa powieść. To coś znacznie więcej.

Z echa opowieści rodzinnych Anna Fryczkowska stworzyła powieść o trzech pokoleniach, rozpisaną na kilkadziesiąt lat, powieść, od której nie mogłam się oderwać. Są ludzie, dla których zapuszczenie korzeni jest sednem życia. Trwanie, wrastanie, bycie u siebie. Są też tacy, którzy jak liście poruszane wiatrem - ciągle w drodze, ciągle w ruchu, dla nich zatrzymanie się to niemal śmierć. Trzy kobiety z takich właśnie ludzi wędrownych podróżowanie miały we krwi, chociaż równie często to przemieszczanie się przeklinały, chciały gniazda i stabilizacji. Stara Ludka, oschła na zewnątrz, miękka w środku, zdana na siebie, życie jej nie rozpieszczało, a starość nie była łaskawa. Józka, zakochana w swym czarnowłosym Michale, fantaście i marzycielu, rodząca mu dzieci, z których co drugie umierało, a jednemu udało się zmartwychwstać. Ta Józka, która była pokorną żoną, ale czasem miała wszystkiego dość. Dźwigała pomysły męża, chociaż raczej wolałaby tego nie robić. Wreszcie Ina, to ciche dziecko, niezauważalne dla matki, która tak bała się kolejnej straty, że wolała nie przywiązywać się do córki (Boże, jaki to jest smutny wątek!). Milcząca Ina, czekająca na miłość, czekająca na męża, wiecznie czekająca. Trzy silne kobiety, mające u boku słabszych mężczyzn, mężczyzn marzycieli i idealistów, dla których pieniądze na jedzenie dla rodziny czy stabilizacja nigdy nie były na pierwszym miejscu. Losy tych ludzi odmalowane zostały na tle Wielkiej Historii - powstań, wojen, zmian politycznych, walki z analfabetyzmem (wspaniały wątek wiejskiej szkoły!), powolnym wzrostem roli kobiet itd. Piękna to powieść, wciągająca od pierwszej strony, chwytająca wzruszeniem za gardło. Zżyłam się z bohaterkami, najbardziej z Iną, tak bardzo garnącą się do wiedzy, książek, tak bardzo zasługującą na miłość. Polecam z całego serca!

„Ludzie wędrowni” to wspaniała opowieść inspirowana historia kilku pokoleń kobiet z rodziny autorki. Rozpoczyna się ona w 1913 roku, w którym poznajemy Józkę i jej męża Michała. Oboje nie potrafią pozostać na dłużej w jednym miejscu. Nie przywiązują się ani do nowych sąsiadów, ani do domów, w których już mieszkali. Przez co czują się szczęśliwi. Michał swoje zamiłowanie do wędrówki ma po ojcu. Jego matka Ludka nigdy nie wiedziała, gdzie będzie spała. Ina do najmłodsza córka Michała i Józki. I ona wkrótce wyruszy w drogę. Te trzy pokolenia kobiet wędrowały przez Polskę a obok ich toczyły się ważne dla naszego kraju wydarzenia. Jednak w książce nie znajdziemy brutalnych opisów wojen i powstań. Autorka skupia się bardziej na pokazaniu życia prostych ludzi, którym przyszło żyć na początku XX wieku. Pani Annie Fryczkowskiej udała się wspaniale oddać to jak na przestrzeni lat zmieniała się rzeczywistość. Jakie zmiany były po I Wojnie Światowej, jak wprowadzano naukę w szkołach i jak starano się zmienić warunki higieniczne wśród mieszkańców. Książkę czytało mi się bardzo przyjemnie i dość szybko. A wszystko to dzięki lekkiemu stylowi autorki. I dzięki pierwszoosobowej narracji dzięki której mogłam lepiej poznać myśli i emocje każdej z trzech bohaterek. Polecam!

Kolejny raz zachwycam się twórczością Anny Fryczkowskiej. Jest jedną z nielicznych pisarek, które w tak piękny sposób oddają atmosferę starej polskiej wsi. Nie da się ukryć, że chłopskie życie od wieków było trudne. Znojna praca, uzależnienie od kaprysów pogody i szlachty, wielodzietność, pijaństwo mężczyzn. Trud wychowania dzieci i utrzymanie gospodarstwa spadały na barki kobiet, chłopek, naszych babek. W „Ludziach wędrownych” Pani Anna Fryczkowska to właśnie im oddaje głos. Na podstawie trzech pokoleń kobiet ze swego rodu ukazuje myślenie chłopek, ich syzyfową pracę, walkę o lepsze jutro. Bo choć wielki świat dzieje się gdzieś tam daleko, to w Skarbanowie i Izbicy, wśród trosk codzienności, rodzą się pragnienia o edukacji, niezależności i miłości. To co dziś jest chlebem powszednim, dla ówczesnych stanowiło przywilej- nauka, edukacja, samodzielne myślenie. Pani Anna Fryczkowska, kolejny raz przekazuje nam, poprzez zrozumienie przeszłości swoich przodków, życiowe mądrości. Dodatkowo to wydanie… zachwyca w każdym calu. Bardziej polskiej i swojskiej okładki nie mogłam sobie wymarzyć, tak idealnie oddającej ducha powieści.

Po pierwsze: okładka to mistrzostwo, te kolory, pięknie zdobienia i faktury, nic dodać nic ująć. Po drugie: fabuła jakie lubię, historia o rodzinie na przestrzeni pokoleń, niesamowite bogate w życiowe doświadczenia, pełne radości i miłości, bólu i smutku, różnorodności życia codziennego. Po trzecie: polecam, polecam, polecam.

Pod względem obyczajowym bardzo ponad czasowe wnioski ,co daje lekturę ciekawą i głęboko pouczającą

Nic nie mówić , tylko słucha, słuchać, słuchać... Coś przepięknego!