Uwaga! Ten tekst ma charakter wyłącznie informacyjny, nie służy samodiagnozie ani samoleczeniu i nie może zastąpić indywidualnej konsultacji lekarskiej!
Spis treści:
- Dlaczego menopauza powoduje tyle zmian w organizmie?
- Klasyczne objawy menopauzy
- Mniej typowe objawy menopauzy
- Bardzo nietypowe objawy menopauzy czy objawy choroby?
Dlaczego menopauza powoduje tyle zmian w organizmie?
Menopauza to, ściśle biorąc, ostatnia menstruacja w życiu kobiety. Zwykle przypada ona na wiek 45-55 lat, najczęściej około 50. roku życia. Jednak potocznie menopauzą lub klimakterium nazywa się okres okołomenopauzalny, obejmujący kilka lat poprzedzających ostatnią miesiączkę i kilka lat po jej wystąpieniu. Kres przedmenopauzalny zaczyna się zwykle po czterdziestce, kiedy to organizm kobiety powoli „wygasza” swoją płciową aktywność hormonalną. Jajniki produkują coraz mniej żeńskich hormonów – estrogenu i progesteronu, co wpływa na funkcjonowanie całego ciała. Dlaczego? Trzeba pamiętać, że hormony płciowe mają wpływ niemal na wszystkie układy i narządy, nie tylko te najbardziej oczywiste, czyli narządy rozrodcze. Dlatego menopauza odbija się na całym organizmie kobiety, od układu moczowego i płciowego, przez skórę, oczy i kości, aż po układy krążenia, oddechowy i nerwowy.
Klasyczne objawy menopauzy
Objawami najczęściej kojarzonymi z menopauzą są:
- tzw. objawy wypadowe, czyli uderzenia gorąca, nocne poty czy gwałtowne czerwienienie skóry,
- problemy ze snem,
- drażliwość i wahania nastroju,
- obniżenie popędu płciowego, postępująca suchość i atrofia pochwy,
- problemy z układem moczowym - wysiłkowe nietrzymanie moczu, częstsze infekcje itp.,
- obniżenie gęstości mineralnej kości, mogące prowadzić do osteoporozy.
Masz problem ze snem? Przeczytaj: Higiena snu – jak spać lepiej?
Mniej typowe objawy menopauzy
Oprócz tych najbardziej znanych objawów menopauzy wiele kobiet doświadcza też innych dolegliwości, które nie są powszechnie z nią kojarzone. Jeśli jednak pomyślimy, że hormony płciowe oddziałują na układ nerwowy, narząd głosu czy stan kości, skóry i błon śluzowych, to te bardzo nietypowe objawy menopauzy przestają być zaskakujące.
Do rzadko wspominanych objawów menopauzy należą:
- problemy z pamięcią i koncentracją, które często idą w parze z zaburzeniami snu i nastroju,
- obniżenie głosu, które jest spowodowane niższym stężeniem żeńskich hormonów płciowych. Większą rolę zaczynają w organizmie kobiety odgrywać hormony męskie, czyli androgeny, które są produkowane nie tylko przez jajniki, ale i nadnercza. Może to powodować tzw. maskulinizację głosu i ograniczenie jego skali, szczególnie w zakresie wyższych tonów. Procesy starzenia, które nabierają tempa w okresie menopauzy, mogą też powodować osłabienie i zmianę barwy głosu, co bywa szczególnie kłopotliwe dla zawodowych śpiewaczek lub aktorek;
- zmiany w owłosieniu ciała, szczególnie przerzedzenia włosów na głowie, a pojawianie się ich w innych partiach ciała, np. na twarzy, także jest związane ze zmianą stosunku stężenia estrogenów do androgenów,
- suchość skóry jest przypadłością, na którą skarży się wiele kobiet w okresie przekwitania. Hormony płciowe mocno wpływają na czynność gruczołów łojowych i potowych. Jest to widoczne najpierw w okresie dojrzewania, kiedy stężenie hormonów gwałtownie się zwiększa, a później w okresie klimakterium, kiedy ich poziom spada;
- dolegliwości stomatologiczne, takie jak suchość jamy ustnej lub uczucie pieczenia w ustach także nasilają się u wielu kobiet w okresie menopauzy, podobnie jak
- problemy z oczami, np. zespół suchego oka i ogólne pogorszenie wzroku, dodatkowo związane z naturalnymi procesami starzenia.
- Bóle stawów niezwiązane z artretyzmem, reumatyzmem czy podobnymi chorobami mogą pojawiać się w związku z menopauzą.
Zauważyłaś u siebie któreś z powyższych objawów? Przeczytaj:
Niektóre kobiety w wieku przekwitania skarżą się także na inne dolegliwości, takie jak zaburzenia rytmu serca, zmiana zapachu ciała, zaburzenia czucia (parestezje, czyli tzw. mrowienie skóry), nasilenie częstości i intensywności bólów głowy, problemy z trawieniem czy niepożądane przybieranie na wadze. Zresztą na tym lista dolegliwości towarzyszących menopauzie się nie kończy. Niektóre kobiety mogą zauważać też inne, niewymienione tutaj objawy, albo nie mieć wielu z nich i czuć się doskonale. Dlatego warto pozostawać pod opieką doświadczonego lekarza, który wie, jak rozpoznawać i kontrolować poszczególne dolegliwości.
Bardzo nietypowe objawy menopauzy czy objawy choroby?
Okres okołomenopauzalny to także czas, w którym organizm kobiety jest coraz bardziej narażony na choroby powiązane z wiekiem, przede wszystkim choroby metaboliczne, nowotworowe, neurodegeneracyjne czy zwyrodnieniowe. Dlatego dolegliwości, które bywają powodowane przez ubytek hormonów czy naturalne procesy starzenia, mogą też wskazywać na poważniejsze problemy zdrowotne. Na przykład:
- zaburzenia pamięci i koncentracji mogą być pierwszą oznaką procesów demencji,
- bóle stawów mogą być związane z rozwojem procesów zapalnych, np. choroby reumatycznej lub zwyrodnieniem stawów,
- zaburzenia widzenia mogą wskazywać na rozwijające się schorzenia oczu, takie jak jaskra (glaukoma), zaćma (katarakta), retinopatia czy zwyrodnienie plamki żółtej,
- zmiany w brzmieniu lub sile głosu mogą być związane z chorobami krtani i strun głosowych, np. guzkami, infekcjami czy nowotworami,
- uporczywa suchość w ustach może być efektem ubocznym niektórych leków, objawem niektórych chorób zapalnych lub odwodnienia.
Zachowaj więc czujność i nie lekceważ swoich dolegliwości, „spychając” wszystko na menopauzę. Menopauza to dobry czas, aby o siebie zadbać!
Jeśli jesteś kobietą w okresie menopauzy, powinnaś zachować wzmożoną czujność na sygnały wysyłane przez twój organizm. Wchodząc w wiek przekwitania pamiętaj, aby dbać o swoje zdrowie i regularnie się badać. Listę podstawowych badań profilaktycznych znajdziesz tuta. Nie wpadaj w niepotrzebną hipochondrię, ale rozsądnie miej na uwadze, że z wiekiem ryzyko różnych schorzeń rośnie. Wiele z nich jednak da się skutecznie leczyć lub kontrolować, szczególnie jeśli są wykryte odpowiednio wcześnie. Dlatego znajdź sobie zaufanego lekarza, który będzie regularnie, całościowo oceniał twój stan zdrowia i pomoże ci ocenić, czy dany objaw to zwykła oznaka klimakterium lub starzenia organizmu, czy też oznaka poważniejszej choroby.
Menopauza to duże wyzwanie dla kobiecego ciała i umysłu, jednak może stać się pięknym okresem, w którym pełna dojrzałość pozwoli ci cieszyć się pięknem życia w sposób, którego w młodości nawet sobie nie wyobrażałaś!
Po więcej porad zapraszamy na Empik Pasje do działu Zdrowie.
Zdjęcie okładkowe: Shutterstock
Bibliografia
- Duralde ER, Sobel TH, Manson JE. Management of perimenopausal and menopausal symptoms. BMJ. 2023 Aug 8;382:e072612. doi: 10.1136/bmj-2022-072612. Erratum in: BMJ. 2023 Aug 29;382:p1977. doi: 10.1136/bmj.p1977. Erratum in: BMJ. 2023 Nov 13;383:p2636. doi: 10.1136/bmj.p2636. PMID: 37553173.
- Santoro N, Roeca C, Peters BA, Neal-Perry G. The Menopause Transition: Signs, Symptoms, and Management Options. J Clin Endocrinol Metab. 2021 Jan 1;106(1):1-15. doi: 10.1210/clinem/dgaa764. PMID: 33095879.
- Astramowicz J, Pajor A. Voice disorders in menopause/Zaburzenia głosu w okresie menopauzy. Menopause Review/Przegląd Menopauzalny. 2012;11(4):339-342. doi:10.5114/pm.2012.30250.
- Santoro N. Perimenopause: From Research to Practice. J Womens Health (Larchmt). 2016 Apr;25(4):332-9. doi: 10.1089/jwh.2015.5556. Epub 2015 Dec 10. PMID: 26653408; PMCID: PMC4834516.
- Hutchinson CV, Walker JA, Davidson C. Oestrogen, ocular function and low-level vision: a review. J Endocrinol. 2014 Nov;223(2):R9-18. doi: 10.1530/JOE-14-0349. Epub 2014 Aug 20. PMID: 25143633.
- Meurman JH, Tarkkila L, Tiitinen A. The menopause and oral health. Maturitas. 2009 May 20;63(1):56-62. doi: 10.1016/j.maturitas.2009.02.009. Epub 2009 Mar 25. PMID: 19324502.




Komentarze (0)